Bijna 48% van de werknemers zijn door de COVID-19 pandemie noodgedwongen thuis komen te werken waarvan bijna 1 op de 4 werknemers aangeeft ook na de COVID-19 pandemie grotendeels vanuit huis te willen blijven werken. Dit blijkt o.a. uit het onderzoek gedaan door het TNO middels een Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA).

Volgens onderzoek door het in Boston gevestigde adviesbureau Strategy Analytics groeit het aantal thuiswerkers wereldwijd van zo’n 38,8 procent van alle werknemers in 2016 structureel naar 42,5 procent in 2022. Een ander onderzoek wijst uit dat een derde van de werknemers over 10 jaar thuiswerkt. Is dat een positieve of negatieve ontwikkeling?

Door het thuis werken blijken inmiddels velen van ons zich te vervelen door te weinig prikkels en dynamiek. Een zogenaamde bore-out ligt op de loer. Tegelijkertijd hebben we de neiging om de hele dag vol te plannen waardoor we hersteltijd missen: de momentjes dat je even helemaal niets doet. En juist die zijn cruciaal voor je brein om info op te schonen. Een soort van reset van het brein dus. We blijven anders “aan” staan. Een continue informatiestroom, ook tijdens het eten van je boterhammetje in de middag. Want juist dan kan je je gemiste meldingen op Social media even bijwerken……toch?

Door al die onderbrekingen raakt de aandacht juist versnipperd, ervaren we daardoor meer stress en krijgen we het gevoel steeds achter de feiten aan te lopen. Elke keer van taak wisselen gaat ten koste van focus en productiviteit. Bovendien vervaagt de grens tussen werk en privé en blijven we zoals boven genoemd langer ‘aan’ staan.

Door het gebrek aan afwisseling door lange dagen achter het scherm thuis zie je dat de arbeidsomstandigheden van thuiswerkers nog niet ideaal zijn: 45% van de thuiswerkers heeft behoefte aan extra middelen voor een goede werkplek. Daarnaast zijn thuiswerkers nog meer gaan zitten. Bijna 90% zit minstens 6 uur per dag achter een beeldscherm, gemiddeld bijna 8 uur per dag. Ook in de vrije tijd zitten thuiswerkers nog eens 5 uur, een uur en driekwartier meer dan eind 2019 en driekwartier meer dan van de zomer (bron TNO). Een gericht advies om te gaan bewegen helpt dus echt!

Toch ervaart het merendeel van de thuiswerkers een positief effect. Steeds meer onderzoeken laten zien dat op afstand werkend personeel, waaronder thuiswerkers, effectiever zijn in hun dagelijkse werkzaamheden dan het personeel dat op kantoor werkt. Verder laat recent onderzoek zien dat medewerkers die drie tot vier dagen per week thuiswerken, zich sneller “betrokken voelen” en zich minder snel “niet betrokken voelen” dan de mensen die elke dag op kantoor werken. Ongeacht het aantal jaren op de werkteller, het merendeel lijkt beter af met thuiswerken.

Studie laat zien dat thuiswerkers zich door hun werkzaamheden verbonden blijven voelen, ongeacht het aantal dagen dat ze thuiswerken. Digitale technologieën waaronder teams, skype en whatsapp maken dit makkelijker dan voorheen. Virtuele koffiepauzes  of borrels worden gebruikt om werk gerelateerde zaken te bespreken. Soms afgewisseld door aan huis gebonden bezigheden.  Het is deze combinatie die ervoor zorgt dat werknemers beter kunnen functioneren, in termen van hun prestaties. Toch zegt mijn boerenverstand dat een intermenselijk contact de voorkeur heeft boven een digitaal contact. Interacteren in termen van empathisch functioneren ontbreekt toch echt tijdens contact via een schermpje. 

Daarom moet thuiswerken worden afgestemd op elke individuele persoon. Het is aan de thuiswerker om  uitdagingen te vinden van mogelijkheden voor sociale interactie. Daarom is het belangrijk om de 9-tot-5-mentaliteit los te laten.

Dus alleen maar hosanna! Nee, na een tijdje zwakken de voordelen van het thuiswerken af. Want wat blijkt? Thuiswerkers geven een gebrek aan professionele ondersteuning van de werkgever te ervaren. Betere controle over je werkplek wordt geassocieerd met een betere focus op je werk. Dit blijkt toch niet zo te zijn. Daarnaast blijkt het lastig om de communicatie met collega’s op een reguliere basis up-to-date te houden. Een gebrek aan  persoonlijk contact wordt wel degelijk als een gemis ervaren. Een onderdeel van het thuiswerkprobleem is dat het de menselijke psychologie in de kern niet verandert. En dat heeft ook met de 9 tot 5-mentaliteit te maken.

Hoe zou je het kunnen aanpakken?

1. Doorbreek je 9-tot-5 denken: thuiswerken wordt beschouwd als het “Nieuwe werken”. Dit houdt o.a. in dat je je werk op jouw manier indeelt.
2. Geef je zelf structuur waardoor je je brein kunt opladen door even geen nieuwe info tot je te nemen. Kom in actie. Fysiek bewegen is dé manier om je brein even te resetten.’’ Zeker nu het gebruik van de sportfaciliteiten weer tot de mogelijkheden behoort (versoepelingen COVID)
3. Maak afspraken met je werk over je bereikbaarheid: Social media uit na x-uur!
4. Zoek je collegae weer eens op. Een sociale binding middels face-to-face ontmoeting is toch echt het meest waardevol.