Hoofdpijnklachten en de rol van mij als Manueeltherapeut: een biomechanische benadering.

Heb jij ook wel eens last van hoofdpijn? Gewoon, zo nu en dan? Maar wat betekent het als je veelvuldig hoofdpijn hebt of last hebt van het soort hoofdpijn wat niet over neigt te gaan. Dat is, vermoed ik, op z’n zachtst gezegd storend. Toch?!
Ik wil graag wat meer vertellen over één bepaalde vorm van hoofdpijnklachten, namelijk de zg. Cervicogene hoofdpijn. Deze vorm van hoofdpijn is verantwoordelijk voor 20% van alle soorten hoofdpijnklachten. Cervico staat voor cervicaal en dat staat weer voor de regio van de nekwervelkolom. Kenmerkend voor deze vorm van hoofdpijn is, dat het vaak vanuit de nek ontstaat, vooral aan één zijde van het hoofd en dat het soms gepaard gaat met uitstraling naar de schouders, armen en met pijn tussen de schouderbladen.

Hoofdpijn. Je kunt er soms niet omheen. Bepaalt het af en toe jouw doen en laten? Of misschien zorgt het ervoor dat je niet meer zo helder kunt nadenken? Hoofdpijnklachten komen in het algemeen relatief vaak voor. Maar je hebt hoofdpijn en hoofdpijn. Dat wil zeggen, je hebt het in bepaalde gradaties en de oorzaken van hoofdpijn verschillen.

Verwarring:

Misschien heb je zelf als eens gegoogeld naar het onderwerp hoofdpijnklachten? Omdat je er last van hebt en wilt weten wat er aan de hand is of wat je er zelf aan zou kunnen doen? Mijn ervaring met dit onderwerp is dat er veel over geschreven wordt maar dat de beschikbare informatie elkaar een beetje tegen spreekt…….En dat wordt lastig als je naar een oplossing zoekt voor jouw probleem!

Wat is wat en hoe benoem je het dan?

Het begint al bij de kennis en kunde van de betrokken hulpverleners. Want niet iedere hulpverlener in de zorg herkent namelijk de zg. Cervicogene hoofdpijn. Dat heeft o.a. te maken met de verschillen in inzichten en de daarop volgende behandeling van de klachten. Bijvoorbeeld hoe ben je als hulpverlener opgevoed? Opvallend daarbij is dat verschillende specialismen het onderwerp hoofdpijn met een andere (gekleurde) bril kunnen bekijken. Een meer westerse kijk op hoofdpijnklachten kenmerkt zich vooral door de aanwezigheid van aantoonbare evidence (bewijs). Is er sprake van te weinig evidence, dan wordt deze vorm van hoofdpijn als discutabel beschouwd. Een ander voorbeeld waardoor er een verschil in inzicht en kennis kan ontstaan is, dat men verschilt in het benoemen van de soorten van hoofdpijn waardoor er communicatiestoornissen kunnen ontstaan. Om een voorbeeld te noemen is dat sommige specialisten, bijvoorbeeld neurologen, Cervicogene hoofdpijn zien als spanningshoofdpijn of migraine.

Cervicogene hoofdpijn vanuit de Manuele Therapie gezien:

Als manueeltherapeut zie ik het toch wat anders: Cervicogene hoofdpijn is het type hoofdpijn waarbij er vaak sprake is van een stoornis in de nek, denk hierbij aan overbelaste spieren, een verstoring in het bewegen van de gewrichten in de nek of borstwervelkolom of, er is sprake van opgerekte banden en pezen met pijn in de nek en het hoofd tot gevolg. De ervaren klachten kunnen erger worden door een lange werkdag, spanning of met het maken van een (lange) autorit.

Hoe breng ik het in kaart?

Een juiste werk-diagnose is natuurlijk belangrijk voor een gerichte aanpak van jouw klachten. Daarom heb ik voor jou een checklist gemaakt waardoor je de symptomen die bij cervicogene klachten voor kunnen komen beter kunt herkennen:
• Cervicogene hoofdpijn komt uit de nek. (dit is het meest herkenbare en belangrijkste symptoom !) en straalt door naar de zijkant en voorkant van het hoofd, soms tot boven de wenkbrauwen.
• Het blijft vaak de hele dag maar aanzeuren.
• De hoofdpijn is daarnaast vaak niet kloppend of schietend.
• Cervicogene hoofdpijn komt meestal voor in periodes. Tijdens deze periodes heb je continue pijn, variërend in duur van enkele uren tot enkele weken.
• Nekbewegingen en/of langdurig houdingen, waarbij je het hoofd in een ongemakkelijke stand houdt, kunnen meer nek- en hoofdpijnklachten veroorzaken.
• De hoofdpijn zit vooral aan één kant, maar dubbelzijdige hoofdpijn kan ook voorkomen. Wanneer je de hoofdpijn aan één kant voelt, dan voel je het ook in elke volgende pijnperiode aan diezelfde kant.
• Daarnaast komen vage pijnklachten aan dezelfde kant in de schouder, arm en/of tussen de schouderbladen voor.
NB: Er is natuurlijk ook weleens sprake van overlap van symptomen die ontstaan bij andere soorten van hoofdpijn. Bij een “niet-pluisgevoel” verwijs ik je dan naar de huisarts voor eventueel nader onderzoek.

De ontstaanswijze: het acute-en langdurige beeld

En? Komen deze symptomen jou wel erg bekend voor? Maar hoe kom je aan deze klachten? Er is natuurlijk niet één oorzaak te noemen. Om het wat overzichtelijker voor je te maken maak ik een onderscheid tussen de oorzaken, namelijk die tussen het acute beeld en het langdurige beeld:

Het acute beeld:
Vaak ligt hieraan een onverwachte gebeurtenis, bijvoorbeeld een val of klap op het hoofd of de nek ten grondslag. Je hoort de cliënt dan zeggen: ‘Het schoot er zomaar in’. De hele dag hebben we het hoofd nodig. Bewegen en het houden van het hoofd in een bepaalde positie kan hoofdpijn verergeren.

Het langdurige beeld:
Je kunt de nek door een verkeerde houding overbelasten. In deze tijd zijn topics als werkzaamheden achter de PC, spelletjes doen op de tablet en het gebruik van je mobieltje al veelvuldig gezien als oorzaken van “strain”, lees langdurige rek op structuren, waardoor hoofdpijnklachten kunnen ontstaan.
Je ziet hierbij dat de houding op langere termijn verandert in een meer voorovergebogen stand van de nek-en schouderregio. Dat noem je de “forward posture”. Dit is een veel voorkomende oorzaak van langdurige nekpijn. Door de scherpere hoek die de nek maakt ten opzichte van de bovenrug is dit een voortdurende bron van pijn voor de nek . De nekgewrichtjes worden hierdoor meer belast en vormen hierdoor ook een bron van (hoofd-) pijn.

Welke stappen kan je eerst zelf ondernemen alvorens een afspraak te maken met mij?

• Loop de checklist af. Herken je het beeld?
• Zorg er dan voor dat je de dag dynamischer maakt m.b.t. het bewegen en het statisch houden van het hoofd: wissel dus meer af!
• Beweeg meer! Ga bijvoorbeeld samen met je collega tijdens de lunchpauze buiten een blokje om.
• Installeer een reminder op je PC of mobieltje dat jou helpt te herinneren om elk half uur (!) in beweging te komen.
• Loop op je werk vaker naar de printer of haal voor je collega’s een kopje koffie! Dat wordt nog eens een gezellige boel!

Is dit allemaal niet afdoende? Wat kan je dan doen?

• Je maakt een afspraak met jouw huisarts. Een voordeel van dit bezoek is, dat de huisarts in de functie van poortwachter al andere dingen die eventueel zouden kunnen spelen kan uitsluiten. Een nadeel van dit bezoek kan zijn dat deze huisarts de klacht betiteld als spanningshoofdpijn of migraine. Kortom, de huisarts herkend het beeld niet met als gevolg dat je gaat naar huis gaat met een doos pillen….naar mijn idee is dat een gemiste kans. Het beleid is symptomatisch en doet weinig tot niets aan de oorzaak van het ontstaan van de hoofdpijn!
• Of, je maakt een afspraak met een specialist op het gebied van het bewegingsapparaat: jawel, de Manueeltherapeut!

Wat kan je verwachten van mij tijdens het eerste consult?

• Tijdens het vraaggesprek en functieonderzoek naar spierspanning en bewegingsbeperkingen van de nek en borstwervelkolom zal blijken of dat er voor jou kenmerkende (pijn-) klachten aanwezig zijn. Het is soms lastig om de juiste werk-diagnose te stellen. Helaas is cervicogene hoofdpijn niet te ontdekken met behulp van alleen een röntgenfoto. De bevestiging van de werk-diagnose zal dus vooral van het lichamelijke onderzoek moeten komen.
• Tijdens het onderzoek van de nek- en borstwervelkolom zijn er vaak één of meer bewegingsbeperkingen te vinden. Druk op de kleine gewrichtjes hoog in de nek kan een herkenbare nek- en hoofdpijn opwekken uitstralend tot in het voorhoofd. Druk op nabijgelegen drukpunten (trigger points) kan eenzelfde pijngevoel opwekken. Vaak wordt een verhoogde spanning gevonden in de lange nekspieren.

Kan ik dus iets voor jou betekenen?

Manuele therapie is uitermate geschikt als therapie voor hoofdpijnklachten! Waarom? Een manueeltherapeut heeft de tools en de skills om hoofdpijnklachten te doorgronden en om het daarna deskundig te behandelen.

Maarrrrr………de titel van deze blog geeft al haar beperkingen weer t.a.v. de effectiviteit van de behandeling: het is slechts een biomechanische benadering! De trend van deze tijd , en ik zeg daarbij god-zij-dank! is, dat er meer en meer gekeken wordt vanuit een breder perspectief dan alleen de biomechanische kijk op hoofdpijn klachten! Een ingewikkelde zin wat wil zeggen dat we veel meer kijken naar de context van jou als hoofdpijn-cliënt waarbinnen jij leeft en functioneert, dan bijvoorbeeld alleen naar een stoornis in het bewegen van een gewrichtje in de nek! Dus zijn er ook andere factoren die meespelen waardoor je hoofdpijnklachten hebt ontwikkelt? Dat vergt een andere aanpak. In sommige gevallen kan ik je daarbij helpen. Bijvoorbeeld als er sprake is van (onwrikbare in het verleden opgedane) overtuigingen of stress die jouw functioneren op dit moment belemmeren. Gelukkig omring ik mij ook met een deskundig netwerk van zorgverleners waarmee ik, als daar een indicatie voor is, kan sparren en waar ik jou eventueel naar toe zou kunnen verwijzen. Mijn idee van een succesvol traject is dat jouw (hoofdpijn-)klachten, nogmaals als daar een indicatie voor is, nooit van één kant belicht moet worden, maar van meerdere! Je bent van harte welkom in het Heart House te Bussum of in het Medisch Kwartier Naarden Vesting!